85% công việc vào năm 2030 vẫn chưa xuất hiện

03/07/2023

Dự báo về xu hướng việc làm trong thập kỷ tới đã đặt ra câu hỏi lớn về việc định hướng nghề nghiệp trong tương lai: Học gì để không thất nghiệp?

“Nghề mới” liệu có thực sự chưa tồn tại?

Một báo cáo của Dell Technologies và Institute for the Future (IFTF – Viện nghiên cứu về Tương Lai) tại Hoa Kỳ tuyên bố rằng: “85% công việc vào năm 2030 vẫn chưa xuất hiện”.

“Với sự ảnh hưởng tăng cường của yếu tố công nghệ, tốc độ thay đổi sẽ nhanh đến mức chuyển mình trong từng tích tắc”, Dell Technologies cho biết.

Bạn sẽ là ai và làm nghề gì trong 10 năm tới?

Liệu “nghề mới” có thực sự chưa xuất hiện, hay chính là phiên bản tiến hóa của những lĩnh vực nghề nghiệp đã tồn tại từ rất lâu, đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người?

Đơn cử với ngành F&B (Food and Beverage – Ngành ẩm thực và dịch vụ ăn uống). Từ thuở khai sinh lập địa, con người đã có nhu cầu ăn uống để tồn tại. Thời Trung cổ, mô hình quán ăn, quán rượu đã hình thành dịch vụ mua bán ở các thị trấn. Đến thế kỷ 19, khái niệm về F&B mới thực sự phát triển khi Nicholas Appert phát minh ra đồ hộp và Louis Pasteur phát minh ra “Pasteurisation” (kỹ thuật thanh trùng). Khi thức ăn có thể được bảo quản, lưu trữ lâu dài, ngành F&B mới trở thành một trong những dịch vụ kinh doanh quan trọng hàng đầu.

Thời hiện đại, với tác động của yếu tố công nghệ, các bếp ăn online ra đời. Nhu cầu ăn ngon, mặc đẹp của con người cũng nâng lên tầm cao mới, kéo theo sự ra đời của rất nhiều “nghề mới” như Food Stylist, Food Blogger, Food Reviewer… Người đầu bếp truyền thống có thêm những vị trí quan trọng trong các nhãn hàng, thương hiệu ẩm thực như Ambassador Chef (Đại sứ ẩm thực), R&D Chef (Nghiên cứu và phát triển ẩm thực)…

Bạn trẻ đam mê lĩnh vực ẩm thực có nhiều lối đi mới trong cơ hội nghề nghiệp

Truyền thông cũng là một trong những lĩnh vực đã tồn tại từ rất lâu trong lịch sử con người, tạm hiểu là công việc “truyền đi thông tin”. Khoảng 20 năm trước, “truyền thông” thường gắn liền với radio, truyền hình, báo chí. Ngày nay, với thuật ngữ “truyền thông đa phương tiện”, cơ hội nghề nghiệp của lĩnh vực này gắn liền với rất nhiều nền tảng công nghệ. Từ đó cho ra đời rất nhiều người-làm-nghề-truyền-thông trên các nền tảng khác nhau như Youtuber, Vlogger, Tiktoker, KOLs, KOCs…

Vậy chưa hẳn những “ngành cũ” sẽ không có chỗ đứng trong tương lai. “Nghề mới” ra đời chính là cơ hội nghề nghiệp mới, được tiến hóa và phát triển nhằm phục vụ nhu cầu của con người trong thời đại mới.

Bài toán mới cho định hướng nghề nghiệp

Chuẩn bị cho một công việc được xem là chưa từng tồn tại sẽ thử thách hơn rất nhiều.

“Hãy sẵn sàng cho việc học tập suốt đời, các kỹ năng phải liên tục được đào tạo và đào tạo lại (skills training & re-training)”, theo Leo S. – Giáo viên hướng nghiệp tại Mỹ nhận định xoay quanh dự báo của Dell Technologies.

Tự trau dồi, cập nhật kỹ năng không chỉ cần thiết ở các bạn trẻ mà ngay cả với người đi làm.

Một ví dụ thực tế cho thấy, nhu cầu tuyển dụng kỹ sư lập trình Blockchain tại Mỹ tăng vọt 400% từ cuối năm 2017. Phần lớn các “tân sinh viên” ngành IT nhập học năm 2014 đều chưa hình dung được sự xuất hiện của nghề này để có sự chuẩn bị khi họ tốt nghiệp 4 năm sau đó.

Tuy vậy, theo các chuyên gia, người trẻ đừng quá căng thẳng với việc học. Những nghề mới sẽ nổi lên nhanh chóng với rất ít khóa đào tạo chính quy, đòi hỏi người học phải có khả năng linh hoạt ứng dụng “tư duy mới”, “kỹ năng mới” trên kiến thức chuyên môn nền tảng. Các kỹ năng mới có thể học nhanh, học ngắn với tinh thần “thực chiến” bằng nhiều hình thức khác nhau.

Chia sẻ góc nhìn về chủ đề này trên báo VNExpress, Hồ Quốc Tuấn – Giảng viên cao cấp, Giám đốc chương trình đào tạo Thạc sĩ Tài chính & Kế toán, Đại học Bristol cho rằng: “Chỉ có học cách tự học kỹ năng mới, có thái độ học tập đúng, học thực chất, hiểu vấn đề, mới giúp các bạn trẻ yên tâm đi tới. Cuối cùng, kỹ năng cần phải có ở hầu hết nghề nghiệp, cũng là thứ AI không có, là kỹ năng giao tiếp, và khả năng phản ứng với sự kiện bất ngờ.”